Columns van De Reisdokter

Inspelend op de actualiteit en puttend uit zijn uitgebreide praktijkervaring behandelt dokter Ronald Hulsebosch in deze column de gezondheidsrisico’s op reis en schrijft wat je er tegen kunt doen. Ronald Hulsebosch is huisarts in Den Haag en is zeer betrokken bij Nederlandse expedities.

De combinatie van zijn beroep en passie voor buitensport zorgt ervoor dat hij naam gevestigd heeft als expeditiearts. In 2001 nam hij het initiatief voor de unieke formule voor reisvaccinaties: De Reisdokter. Bij diverse huisartspraktijken kunt u terecht voor medisch reisadvies, vaccinaties, malariapreventie en medical kits.

Malaria

Malaria, tabletten, feiten, risico's, vakantie, werk

Inspelende op de actualiteit en puttend uit zijn uitgebreide praktijkervaring behandelt dokter Ronald Hulsebosch in deze column de gezondheidsrisico's op reis en schrijft wat je er tegen kunt doen. Ronald Hulsebosch is zeer betrokken bij Nederlandse expedities en huisarts in Den Haag. De combinatie van zijn beroep en passie voor buitensport zorgt ervoor dat hij naam gevestigd heeft als expeditiearts. In 2001 nam hij het initiatief tot de unieke nieuwe formule voor reisvaccinaties: De Reisdokter. In buitensportwinkels kan je nu ook terecht voor medisch reisadvies, vaccinaties, malariapreventie en medical kits.

Verbaasd zit de Nederlands baggeraar vooraan in de collegezaal tegenover allemaal artsen. Dat hem dat nou is overkomen. Een paar weken geleden nog lag hij in coma en aan de beademing op de intensive care met malaria tropica. Hij heeft het vege lijf gered dankzij kordaat optreden van zijn vrouw en vader, die hem naar het ziekenhuis brachten toen hij na terugkomst uit Afrika dagen hoge koorts had en suf werd. Nu mag hij zijn relaas doen. Hij weet zich er echter niets meer van te herinneren, Zijn vrouw vult hem aan. De artsen vuren vragen op hem af: 'Nam u malariapillen? Welke? Bent u ze soms vergeten? (artsen willen graag dat een ziekte de schuld is van de patiënt). Hebt u zelf aan malaria gedacht toen u thuis koorts kreeg? En uw huisarts? Ja, hij had pillen gekregen van de travel clinic, maar had ze af en toe vergeten. Je weet hoe dat gaat. Dat foldertje over malaria had hij niet gelezen. Wie denkt nou aan malaria?
Domme patiënt? Eigen schuld? Dat zal mij niet overkomen? De afgelopen jaren hebben ongeveer duizend Nederlanders malaria opgelopen tijdens vakantie, werk of reis in de tropen. Bij navraag is gebleken dat driekwart geen of niet op de juiste wijze de aanbevolen pillen nam. Velen hadden zich niet eens laten informeren. Resultaat: veel ellende en een paar sterfgevallen per jaar onder Nederlandse reizigers. Dit had je dus wel kunnen overkomen!

De feiten

• per jaar krijgen 300 miljoen mensen malaria
• 3 miljoen sterfgevallen per jaar, de helft betreft kinderen jonger dan 5 jaar en vooral in tropisch Afrika

De risico's voor reizigers

• West-Afrika: zonder malariapillen krijgen 2400 op 100.000 reizigers per maand malaria. Hiervan gaan er 43 dood
• Oost-Afrika: 1500 op 100.000 reizigers en 27 sterfgevallen
• Verre Oosten: 30 tot 250 reizigers en slechts 1,2 sterfgevallen, sterk afhankelijk van het gebied
• India: 350 op de 100.000 en 1,4 sterfgevallen
• Midden-Amerika: minder dan 10 en nauwelijks sterfte
• Zuid-Amerika: zonder medicatie 50 malariagevallen op 100.000 reizigers per maand en een sterfte van 0,16

De misvattingen

• Ik word nooit door muggen gestoken: een gevaarlijke combinatie van onwetendheid en overmoed.
• Malariaparasieten zijn steeds vaker resistent tegen pillen, dus heeft het geen zin ze te slikken: Het eerste is gedeeltelijk waar, het tweede volledig onwaar. Er zijn nog steeds werkzame middelen die meer dan 90% bescherming geven.
• Aanhoudende koorts kan geen malaria zijn. Alles is mogelijk bij malaria, vooral bij de enige dodelijke vorm: malaria tropica.
• Diarree wijst niet op malaria: Zie boven.
• Mensen die in een malariagebied zijn geboren en opgegroeid zijn immuun: Er is slechts een semi-immuniteit bij volwassenen die ze snel verliezen na vertrek uit het malariagebied. Er zijn ieder jaar vele malariagevallen onder Ghanezen in Nederland die onbeschermd hun geboorteland bezoeken.
• Ik gebruik homeopathische antimalariamiddelen: levensgevaarlijke onzin.
• Malariapillen hebben veel bijwerkingen: soms waar, maar er is bijna altijd wel een acceptabele pil te verzinnen.

Goed ingelichte, avontuurlijke en intelligente lezer van dit tijdschrift, onderschat de malariamug en parasiet niet. Zoek deskundige voorlichting over het malariagebied van keuze, slik de aanbevolen pillen, probeer muggensteken te voorkomen met Deet en zonodig een geïmpregneerde klamboe. En als je na terugkomst in Nederland koorts krijgt, denk dan aan malaria, ook als je dokter er niet aan denkt, en laat je onderzoeken.