Columns van De Reisdokter

Inspelend op de actualiteit en puttend uit zijn uitgebreide praktijkervaring behandelt dokter Ronald Hulsebosch in deze column de gezondheidsrisico’s op reis en schrijft wat je er tegen kunt doen. Ronald Hulsebosch is huisarts in Den Haag en is zeer betrokken bij Nederlandse expedities.

De combinatie van zijn beroep en passie voor buitensport zorgt ervoor dat hij naam gevestigd heeft als expeditiearts. In 2001 nam hij het initiatief voor de unieke formule voor reisvaccinaties: De Reisdokter. Bij diverse huisartspraktijken kunt u terecht voor medisch reisadvies, vaccinaties, malariapreventie en medical kits.

Toiletbezoek in de natuur

toiletbezoek, ontlasting, wormen, tips, buikloop

We waren te gast in een afgelegen papoeadorp aan de zuidkust van Nieuw-Guinea. De bewoners waren op de hoogte gebracht van de preutse stoelgang gewoontes van de gemiddelde westerling en hadden om ons een plezier te doen een toilet gebouwd boven de rivier. Compleet met deur en muren van bladeren. Waar ze echter geen rekening mee hadden gehouden was onze lengte. Dit had tot gevolg dat in hurkzit je hoofd boven het toilet uitstak en de dorpsbewoners je trots en aanmoedigend toeknikten: "Knap van ons hè, zo'n toilet, ga maar lekker je gang!"

Tijdens de stoelgang voelen wij ons kwetsbaar. Aan de ene kant is poepen in de natuur een in meerdere opzichten bevrijdende bezigheid, maar aan de andere kant kan er iets in kruipen wat er niet thuis hoort. En dan heb ik het niet eens over de onvoorstelbaar smerige tropische toiletten waar de zwerfhonden hun gratis maaltijden vandaan halen. Dit geldt trouwens ook voor plassen. Wie heeft er niet gehoord van het mysterieuze beestje dat tijdens het plassen stroomopwaarts de plasbuis inzwemt en daar alleen door een penisamputatie uit verwijderd kan worden? En dan wassen in de vrije natuur. Waar laat je de zeep? Is het veilig? Zijn er geen krokodillen, nijlpaarden en wormen? Hoe zit het met slangen en schorpioenen? Op al deze vragen krijg je antwoord als je het boek leest van Jane Wilson-Howarth: "Buikloop, busreizen en bloedzuigers en andere zaken die je exotische reis kunnen verknallen en die je kunt voorkomen". Het boek is geschreven met humor en bevat vele prachtige verhalen en talloze tips. Wat te denken van dit relaas: 'Op Tioman bij de oostkust van Maleisië, moesten we een met water gevuld hurktoilet gebruiken, waarin een gekko woonde. Hij zat daar te wachten met zijn lichaam onder water, zijn voorpoten stevig vastgezet op de zijkanten van de porseleinen pot, zijn kop omhoog, nek uitgestrekt, altijd bereid om onze nederige offers te aanvaarden.' Of deze: 'Het Australische spinnetje met rode rug schijnt dodelijk te zijn en woont onder de toiletbril. Toen we in de outback waren had men ons gewaarschuwd altijd met de toiletbril te rammelen voordat we het toilet gebruikten.' Je ziet, handige tips voor stoere, onverschrokken toiletbezoekers. Het boek vereist wel een bepaalde voorliefde voor poep- en piesverhalen en enge ziektes. Maar wie heeft dat niet?

Nu de serieuze tips:

• Wormen krijg je niet alleen van besmet voedsel, maar ze kunnen ook door de huid binnendringen. Dus loop in de tropen nooit op blote voeten, ook niet op het strand, als je geen larva migrans wil krijgen en zwem niet in zoet oppervlaktewater in gebieden waar de schistosoma worm leeft, die Bilharzia veroorzaakt. De meeste worminfecties zijn tamelijk onschuldig.
• Draag in het oerwoud en struikgewas stevige schoenen en een lange broek, stamp flink en sla met een stok voor je uit om je komst aan te kondigen. Slangen en schorpioenen maken zich dan uit de voeten.
• Smeer Deet op enkels en schoenen in bloedzuigerland.
• Kijk of er iets in je schoenen zit voor je ze 's ochtends aantrekt en sla je kleren uit.
• Controleer toiletten in de tropen ook onder de pot voordat je gaat zitten. Er boven hangen is beter en zorgt voor stevige bovenbeenspieren.
• Steek je hand nooit ergens in waar je eventueel schuilend gevaar niet kunt zien.
• Neem een zaklantaarn mee als je in het donker in het struikgewas of de wildernis je behoefte gaat doen.

Het belangrijkste advies is heel oud: Deuteronomium 23:13: '...als gij uzelf in de natuur wilt ontlasten, zult gij graven, en zult gij u omkeren en datgene bedekken wat uit u voortgekomen is'.

Ronald Hulsebosch