Columns van De Reisdokter

Inspelend op de actualiteit en puttend uit zijn uitgebreide praktijkervaring behandelt dokter Ronald Hulsebosch in deze column de gezondheidsrisico’s op reis en schrijft wat je er tegen kunt doen. Ronald Hulsebosch is huisarts in Den Haag en is zeer betrokken bij Nederlandse expedities.

De combinatie van zijn beroep en passie voor buitensport zorgt ervoor dat hij naam gevestigd heeft als expeditiearts. In 2001 nam hij het initiatief voor de unieke formule voor reisvaccinaties: De Reisdokter. Bij diverse huisartspraktijken kunt u terecht voor medisch reisadvies, vaccinaties, malariapreventie en medical kits.

Een bedreiging voor de verre reiziger?

Een paar jaar geleden had nog bijna niemand in Nederland van Dengue gehoord. Het valt mij op dat nu steeds meer verre reizigers de naam kennen. En terecht, want Dengue neemt snel toe. Maar is het ook een bedreiging voor toeristen?

- Wat is Dengue? Dengue, ook wel knokkelkoorts genoemd, is een ziekte die wordt veroorzaakt door een virus dat verwant is aan het gele koorts virus, maar gelukkig veel minder ernstig. Dengue valt onder de arbovirussen. Niet te verwarren met Arbo-diensten. Deze laatsten komen alleen in Nederland voor, zijn ook besmettelijk en veel schadelijker voor de volksgezondheid.
- Wat zijn de verschijnselen? Drie tot zeven dagen na de besmetting treden de klachten op: koorts, spierpijnen, gewrichtspijnen, keelpijn en hoest. Het lijkt erg op griep. Kenmerkende verschijnselen zijn een vrij egale rode uitslag op de romp en koorts die in twee fasen verloopt. De ziekte duurt zeven à tien dagen, langer dus dan griep. Er is geen geneesmiddel, maar het gaat vanzelf over.
- Hoe krijg je het? Het virus komt in je lichaam door de steek van een mug: de Aedes aegypti. Deze broedt in waterplassen en poeltjes in de grote steden in de tropen en brengt het virus over van de ene mens naar de andere. De mug gedijt in grote, arme en drukbevolkte steden met een slechte waterhuishouding. Daar komen ook de meeste infecties voor. De mug steekt het liefst overdag, dit in tegenstelling tot de malariamug, die pas na zonsondergang actief wordt.
- Is het gevaarlijk? Er is een kleine kans op complicaties. Deze bestaan uit huidbloedingen en inwendige bloedingen en treden op bij een tweede of derde infectie met een ander soort Dengue virus (er zijn er vier). De kans hierop is uiteraard groter bij de locale bevolking, maar er zijn gevallen gemeld onder toeristen. De verwachting is dat, gezien het toenemende toerisme, deze complicatie vaker voor zal komen onder reizigers en zelfs af en toe met dodelijke afloop. In Thailand is onlangs tijdens een kleine epidemie in een klein gebied een kans berekend van 300 op de 100.000 reizigers.
- Waar komt de ziekte voor? In Zuid-Oost Azië (van India tot Papua) , Midden- en Zuid-Amerika en het Caraïbisch gebied komt Dengue het meeste voor. Maar ook in Afrika, Noord-Oost Australië, Hawaï en Texas is de ziekte aanwezig. Er wordt de laatste jaren een snelle uitbreiding waar genomen. Er zijn grote epidemieën geweest in Brazilië en Indonesië. Deze laatste is nog niet voorbij. In Jakarta zijn in februari van dit jaar ongeveer twintig mensen aan Dengue overleden en meer dan 2.500 in het ziekenhuis opgenomen.
- Hoe kan je het voorkomen? De hamvraag voor de reiziger! Er wordt gewerkt aan een vaccinatie, maar deze is er nog niet. De enige manier om Dengue te voorkomen als reiziger is zorgen dat je niet door muggen gestoken wordt en dat doe je met bedekkende kleding en Deet anti-muggenspray, overdag voor de Dengue mug en in de avond en nacht voor de malariamug.
Het is niet leuk om er aan te moeten denken, het vergt discipline. Maar dan is de kans ook klein en zeker geen reden om de tropen links te laten liggen. En als je het toch krijgt: neem rust, drink veel en slik geen aspirine. Het gaat in verreweg de meeste gevallen vanzelf over.

~ Ronald Hulsebosch